Genç girişimcilere vergi teşviki 2023 yılında değişti. Kazanç istisnası 150 bin liraya çıktı. Teşvikten kimler yararlanabilecek, nasıl başvurulacak, ne kadar vergi avantajı sağlanacak? İşte detaylar…

Genç girişimcilerin hayallerini gerçekleştirmeleri için devlet desteği devam ediyor. Kendi işini kuran gençlere 2016 yılından beri uygulanmakta olan vergi ve prim teşviki sisteminde bu yıl önemli bir değişiklik yapıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, değişiklik doğrultusunda genç girişimci teşviki ile ilgili rehber yayımladı.

Kazanç İstisnası 150 Bin Liraya Çıktı
Girişimci gençlerin ilk 3 yılki kazançlarının 75 bin liraya kadar olan kısmı vergiden muaf tutuluyordu. Muaf tutulan 75 bin liralık tutar 2016 yılından beri artırılmadığı için vergi avantajının etkisi azalmıştı. Kanun değişikliği ile 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edecekleri kazançların ikinci vergi dilimine kadar olan kısmı vergiden muaf tutulacak. Buna göre, 2023 yılı için 150 bin liralık kazançlar vergiden istisna olacak. Vergi dilimleri her yıl artırıldığı için vergiden muaf tutulacak kazanç tutarı da bundan sonraki yıllarda otomatik olarak artacak.

Teşvikten Kimler Yararlanabilecek?
Genç girişimcilere uygulanan teşvikten ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle ilk defa gelir vergisi mükellefi olan ve mükellef olduğu tarihte 29 yaşını doldurmamış kişiler yararlanacak. Teşvikten yararlanabilmek için işe başlamanın yasal süresi içinde bildirilmesi, girişimci gencin kendi işinde bilfiil çalışması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi gerekiyor. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olanlar yararlanamayacak.

Faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da faaliyetin eş ya da üçüncü dereceye kadar akrabalardan devralınmamış olması gerekiyor. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması halinde ise teşvikten yararlanmak mümkün bulunuyor.

Başka Gelirleri Olanlar Ne Yapacak?
Genç girişimcilere uygulanan kazanç istisnasından yararlanan kişinin kira, faiz, ücret gibi beyana tabi başka kazanç ve iratları olması durumunda bu kişiler sadece ticari, zirai ve mesleki kazançları için teşvikten yararlanacaklar. Örneğin, 2023 yılında 160 bin lira serbest meslek kazancı ve 80 bin lira kira geliri bulunan bir genç girişimci bu gelirleri için verdiği yıllık gelir vergisi beyannamesinde serbest meslek kazancının 150 bin liralık kısmı için bu istisnadan yararlanabilecek. Söz konusu kişinin bu yıl kira geliri 160 bin lira, serbest meslek kazancı 80 bin lira olursa bu durumda sadece 80 bin liralık serbest meslek kazancı vergiden istisna tutulacak.

Genç girişimcinin birden fazla ticari, zirai veya mesleki faaliyet kazancı elde etmesi durumunda, teşvik, beyan edilen gelirlerin toplamına uygulanacak. Örneğin, 20 Şubat 2023 tarihinde mimarlık, 21 Temmuz 2023 tarihinde de inşaat faaliyetine başlayan bir genç girişimci inşaattan 500 bin, mimarlıktan 200 bin lira kazanç elde etmiş olsun. Bu kişinin kazançlarının 150 bin liralık kısmı vergiden istisna tutulacak, kalan kısmı vergiye tabi olacak.

Ne Kadar Vergi Avantajı Sağlanacak?
Örneğimizdeki kişinin 2023 yılında genç girişimcilik faaliyetlerinden elde ettiği kazanç sadece 150 bin lira olsaydı elde edeceği vergi avantajı (kazancın 70 bin liralık kısmına yüzde 15, 80 bin liralık kısmına yüzde 20 olmak üzere) 26.500 TL’de kalacaktı. 2023 yılı için 2024 yılı mart ayında beyanname verdiğinde 26.500 lira tutarındaki vergiyi ödemeyecekti.

Örneğimizdeki kişinin elde ettiği yıllık kazanç 700 bin lira olduğundan, kazancının 150 bin liralık kısmı için yüzde 35 oranındaki vergi diliminin uygulanmasından kurtulacak. Böylece yıllık vergi avantajı 52.500 lira olacak.

Teşvik Süresi Ne Kadar?
Genç girişimcilerin kazançlarına vergi teşviki üç vergi dönemiyle sınırlı olacak. Önceki faaliyetine devam ederken yeni bir faaliyete başlanılması teşvik süresini uzatmayacak.

Teşvik kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya teşvik tutarının altında kazanç elde edilmesi halinde dahi yıllık gelir vergisi beyannamesi verilecek. Bir vergilendirme döneminde teşvik tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda ise teşvik süresinden sayılacak.

Nasıl Başvurulacak?
Genç girişimcilerin vergi teşviki için başvuru yapmalarına gerek yoktur. Teşvikten yararlanmak isteyenler, faaliyete başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde bağlı bulundukları vergi dairesine müracaat ederek gelir vergisi mükellefiyetini tesis ettireceklerdir. Mükellefiyet tesisinde genç girişimci olduğunu belirtmek suretiyle teşvikten yararlanabilecektir.

Genç girişimcilerin vergi teşviki ile ilgili daha fazla bilgi almak için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayımladığı rehbere göz atabilirsiniz.