Eski zaman beyleri kitap özeti

Gogol tarafından yazılan Eski Zaman Beyleri adlı kitap, Eski Zaman Beyleri, Cinlerin Padişahı ve İvan İvanoviç ile İvan Nikoforoviç’in Hikayesi adlı üç hikayeden oluşur.

Eski Zaman Beyleri Özeti

Eski zaman beyleri başlıklı ilk hikaye bir zamanlar kolağası olmuş 60 yaşındaki Afanasiy İvanoviç ile onun iyi kalpli karısı 55 yaşındaki Pulheriya İvanovna’nın hayatının son zamanlarını anlatır. Bu çiftin hiç çocukları olmamıştır. İyi kalplidirler ve misafirleri severler.

Konuklara ikram etmeyi seven bu ihtiyarlar kendileri de yemek yerler. Her kapısı ayrı gıcırdayan evlerinde yemek temek için çeşitli bahaneleri vardır.

Çiftliklerini emanet ettikleri kahya ve muhtar malları aşırsa da çiftin yiyecek malzemesi gayet boldur. Birbirini seven ve sayan bu çift eski zaman beyleri nasıl yaşarsa aynen öyle yaşarlar. Ancak bir gün bir olay hayatlarını değiştirir.

Pulheriya’nın kedisi evi terk eder. Kadın bu olayı ecelinin geldiğine yorar. Hakikaten de çok geçmeden vefat eder. Ölmeden önce kahya kadına kocasına iyi bakmasını söyler. Onun ölümünden sonra evin çalışanları talanlarını hızlandrırlar. Zaten Afanasiy İvanoviç de fazla yaşamaz ve ölür. O öldükten sonra malları iyice talan edilir. Uzaktan akrabası bir üst teğmen mallarına mirasçı olur ve çiftliği viran eder.

Cinlerin Padişahı Özeti

Kiev papaz okulunun öğrencisi felsefeci Homa Brüt okul Haziran ayında tatil olunca köylere doğru yol alır. Gece yollarını kaybederler ve sonunda kocakarının yaşadığı bir eve sığınırlar. Kocakarı bir cadıdır ve Homa’nın sırtına biner, onu koşturur. Epey bu şekilde koştuktan sonra Homa bildiği duaları eder. Bu sayede kocakarıyı sırtından atar ve kendisi kocakarıya biner.

Kocakarı hızla koşmakta, Homa’da sırtındadır. Bir süre sonra kocakarının dermanı kalmaz ve yere yığılır. Daha sonra kocakarının genç ve güzel bir kıza dönüştüğünü gören Homa yerde cansız yatan kişiden korkar ve tekrar Kiev’e dönmeye karar verir.

Kiev’e döndükten bir müddet sonra okulun rektörü Homa’yı bir yüzbaşının evine dua okumaya görevlendirir. Homa bunu pek istemez ama gitmeye mecbur kalır. Yüzbaşının kızı bir gezintiden perişan şekilde dönmüş ve ölmeden önce kendisinin cenaze duasının Homa tarafından okunmasını istemiştir.

Homa kızın cesedini görünce onun geçen gece ki cadı olduğunu anlar. Kaçmak ister ama kaçamaz. 3 gece dua etmek mecburiyetinde kalır. İlk iki gece zor bela atlatır ama üçüncü gece kötü ruhlar Homa’yı öldürür.

İvan İvanoviç ile İvan Nikoforoviç’in Hikayesinin özeti

İvan İvanoviç ile İvan Nikoforoviç birbirine zıt karakterli ama birbirini seven iki komşudur. Bir gün İvan İvanoviç İvan Nikoforoviç’i ziyarete gelir ve onun tüfeğini beğenir. Tüfeğe karşılık domuz ve yulaf teklif eder. Ama İvan Nikoforoviç teklifi kabul etmez. İvan İvanoviç ısrar edince İvan Nikoforoviç sinirlenir ve ona “kaz” der.

İvan İvanoviç buna sinirlenip İvan Nikoforoviç’i mahkemeye verir. Dilekçe aşağılamalar ve hakaretlerle doludur. İvan Nikoforoviç de misillme yapar ve o da İvan Nikoforoviç’i mahkemeye vermek için dilekçe verir.

Fakat dilekçeyi İvan İvanoviç’in domuzu kapıp götürür. İvan Nikoforoviç bu sefer mahkeme başkanını tehdit eder, şikayet edeceğini söyler. Daha sonra parayla tuttuğu birine yeni dilekçe yazdırır.

Misillemeler devam ettikçe iki komşunun araları açılır. Belediye başkanı bunları barıştırmak istese de başarılı olamaz.

Zamanın yozlaşmış yargı sisteminde davaları bir türlü sona ermez. İki komşu ihtiyarlamıştır ama dava hala devam etmektedir.